Paragraf na drodze 10/2015

Wykładnia prawa

Bartłomiej Gadecki

Zespół stresu pourazowego w dziedzinie wypadków komunikacyjnych. Zarys problematyki

Posttraumatic stress disorder in traffic accident cases. An outline of the problem

Streszczenie

W artykule omówiono kwestię tzw. zespołu stresu pourazowego w przypadku wypadków komunikacyjnych. W pracy zastosowano metodę formalno-dogmatyczną. Zdaniem autora, opinia stwierdzająca u pokrzywdzonego ,,zaburzenia stresowe pourazowe” wiąże się de facto ze stwierdzeniem wystąpienia u badanego zakłócenia czynności psychicznych, do czego nie jest uprawniony psycholog. Zatem w tej kwestii biegły psycholog nie może samodzielnie wydawać opinii, a prokurator musi powołać co najmniej jednego biegłego lekarza psychiatrę.

Słowa kluczowe

Wypadek drogowy, zespół stresu pourazowego, opinia biegłych.

Abstract

The article presents the issue of posttraumatic stress disorder in traffic accident cases. The conclusions are based on formal-dogmatic analysis. In the author’s opinion the court expert report which indicates “posttraumatic stress disorder” of the aggrieved party is in fact a statement of mental disorder, to which a psychologist is not authorized. In such cases, therefore, the public prosecutor should appoint at least one expert psychiatrist.

Key Words

Traffic accident, posttraumatic stress disorder, court expert report.


Przemysław Kusik

Kontrola stosowania znaków drogowych – aspekty teoretyczne i praktyczne

Control of application of road signs. Theoretical and practical aspects

Streszczenie

Przedmiotem artykułu jest zagadnienie prawnych możliwości kontroli stosowania znaków drogowych. Działania administracji polegające na lokalizacji znaków drogowych mogą stanowić istotną ingerencję w swobodę jednostki. Stąd też zastosowanie znaku drogowego wymaga staranności w wyważeniu interesu indywidualnego i społecznego. Niewątpliwie prawidłowość działań administracji w tym zakresie, zarówno na etapie procesu decyzyjnego, jak i w fazie wykonawczej, musi podlegać weryfikacji. Autor syntetycznie przedstawia różnorakie środki prawne, służące kontroli stosowania znaków drogowych, a także formułuje wnioski dotyczące obecnego stanu prawnego w tym obszarze.

Słowa kluczowe

Znak drogowy, zarządzanie ruchem, zarządzanie drogą, powszechny dostęp do dróg.

Abstract

The article discusses legal possibilities of controlling the administration's activity as regards the application of road signs. Such activity may result in significant interference in an individual's liberty. Thus, the implementation of a road sign necessitates diligence in balancing the individual and public interests. Indubitably, the adequacy of such actions, undertaken both in the decision-making and realisation phases, must be subjected to verification. The author synthetically presents various legal means aimed at controlling the application of road signs and draws conclusions concerning the current legal status in this area.

Key Words

Road sign, traffic management, road management, common access to roads.


Paweł Nowak

Problem konstytucyjności penalizacji wykroczenia nieudzielenia informacji, o której mowa w art. 96 § 3 Kodeksu wykroczeń

The constitutionality of penalization of the offence of failure to inform, from Article 96 § 3 of the Code of Petty Offences

Streszczenie

Przedmiotem artykułu są rozważania nad przepisem art. 96 § 3 Kodeksu wykroczeń, penalizującym odmowę wskazania, na żądanie uprawnionego organu, komu właściciel lub posiadacz pojazdu powierzył pojazd do kierowania lub używania w oznaczonym czasie (art. 78 ust. 4 ustawy – Prawo o ruchu drogowym). Autor, dokonując wykładni znamienia „powierzył” z art. 96 § 3 Kodeksu wykroczeń oraz „odpowiedniego stosowania” z art. 41 § 1 ustawy o postępowaniu w sprawach o wykroczenia, dochodzi do wniosku, że obowiązek ten jest zgodny z Konstytucją RP. Równocześnie jednak wskazuje, że odmienna niż wskazana przezeń wykładnia, polegająca na przyjęciu, iż także właściciel lub posiadacz pojazdu sam sobie może powierzyć pojazd do kierowania lub używania, a w konsekwencji może być podmiotem sprawczym wykroczenia z art. 96 § 3 Kodeksu wykroczeń, jest niezgodna z konstytucyjną zasadą prawa do obrony, w aspekcie prawa do niesamooskarżania się. Stwierdza także, że wykładnia rozważanej normy, w zakresie, w jakim uniemożliwia właścicielowi lub posiadaczowi pojazdu uchylenie się od odpowiedzi na pytanie, komu powierzył pojazd do kierowania lub używania, w przypadku, gdy osobą tą była osoba dla niego najbliższa (a taka wykładnia dominuje w następstwie uchwały Sądu Najwyższego z dnia 30 listopada 2004 r., sygn. I KZP 26/04), jest niezgodna z konstytucyjnym prawem do życia rodzinnego. Ponadto, z zasady prawa do obrony oraz z reguły nemo se ipsum accusare tenetur autor wyinterpretował prawo właściciela lub posiadacza pojazdu, do którego skierowano zapytanie, do milczenia oraz brak z jego strony obowiązku mówienia prawdy.

Słowa kluczowe

Prawo do obrony, art. 96 § 3 Kodeksu wykroczeń, ujawnienie kierującego pojazdem w oznaczonym czasie, reguła nemo se ipsum accusare tenetur, prawo do milczenia.

Abstract

The author deliberates on Article 96 § 3 of the Code of Petty Offences, punishing refusal to indicate – at the request of an authorised body – to whom the owner or possessor of a vehicle has entrusted the vehicle to drive or use in a defined period (Article 78 section 4 of the Road Traffic Act). In interpreting the characteristics “entrusted” of Art. 96 § 3 of the Code of Petty Offences as well as “appropriate use” of Art. 41 § 1 of Code of Petty Offences Procedure the author concludes the compatibility of this obligation with the Constitution of the Republic of Poland. Moreover, from the principle of the right to defence and the rule of nemo se ipsum accusare tenetur the author interprets the right to maintain silence and the exemption from the obligation to tell the truth by the owner or possessor of the vehicle, to whom the request was addressed.

Key Words

The right to defence, Article 96 § 3 of the Code of Petty Offences, indicating the person driving the vehicle at the defined time, the rule nemo se ipsum accusare tenetur, the right to silence.


Blanka Stefańska

Zatrzymanie prawa jazdy jako środek represyjny

Confiscating a driving licence as a repressive measure

Streszczenie

Ustawą z dnia z dnia 20 marca 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw została wprowadzona instytucja zatrzymania prawa jazdy przez organ administracyjny z powodu kierowania pojazdem z prędkością przekraczającą dopuszczalną o więcej niż 50 km/h na obszarze zabudowanym lub z powodu przewożenia osób w liczbie przekraczającej liczbę miejsc, określoną w dowodzie rejestracyjnym (pozwoleniu czasowym) lub wynikającą z konstrukcyjnego przeznaczenia pojazdu niepodlegającego rejestracji. Autorka wskazuje, że rozwiązanie to wkracza w kompetencję sądu, który jest jedynym organem uprawnionym do orzekania w sprawach o wykroczenia i narusza zasadę ne bis in idem.

Słowa kluczowe

Prawo jazdy, przekroczenie dopuszczalnej prędkości, sąd, starosta, zatrzymanie prawa jazdy.

Abstract

The institution of confiscating a driving licence by an administrative body – due to 1) driving a vehicle at a speed exceeding the speed limit by more than 50 km/h in a built-up area or 2) transporting a greater number of people than there are seats as defined in the registration document (temporary permit) of the given vehicle or transpiring from the structural design of the vehicle if it is not subject to registration – was introduced by the Act of 20 March 2015 amending the Penal Code and some other laws. The author points out that this solution will infringe on the competences of the court, which is the only body authorised to rule in cases concerning petty offences and, furthermore, breaches the ne bis in idem principle.

Key Words

Driving licence, speeding, the court, starosta (head of a district council), confiscating a driving licence.


Z wokandy sądowej

Lech K. Paprzycki

Czy rzeczywiście zjazd na pobocze wymusił kierowca nadjeżdżający z przeciwnego kierunku?

Did a truck approaching from the opposite direction really force the driver in question to swerve onto the hard shoulder?

Streszczenie

Na kanwie wypadku drogowego, którego sprawca tłumaczył się zajechaniem mu drogi przez nadjeżdżający z przeciwka samochód ciężarowy, autor wywodzi, że w toku postępowania karnego nie można lekceważyć żadnego dowodu, zarówno materialnego, jak i osobowego. Wskazuje, że z reguły dopiero wszystkie te dowody razem, ocenione przez organy procesowe, pozwalają na dokonanie poprawnych ustaleń, a opinia biegłego z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych okazuje się dowodem bardzo ważnym, często decydującym o możliwości ustalenia prawdziwych okoliczności zdarzenia drogowego.

Słowa kluczowe

Ślady powypadkowe, dowody osobowe, opinia biegłego, właściwa ocena dowodów.

Abstract

Against the background of a road accident whose perpetrator justified his actions by the fact that his path was blocked by an oncoming truck, the author argues that in the course of criminal proceedings, one cannot disregard any evidence – either material (physical) evidence or testimony. He points out that as a rule only all this evidence together, assessed by procedural bodies, allows you to reach the correct findings, and, moreover, an expert opinion in the field of road accident reconstruction turns out to be very important evidence – often decisive in (the possibility of) establishing the real circumstances of a road incident.

Key Words

Post-accident traces, testimony, expert opinion, proper asessment of the evidence..


Wydarzenia

Sławomir Pytel

„Polska wizja zero”. Interdyscyplinarna konferencja poświęcona drogom, połączona z testami zderzeniowymi, Inowrocław 2015

“Polish vision zero”. Interdisciplinary conference on road problems, connected with crash tests, Inowrocław 2015

Streszczenie

Artykuł jest sprawozdaniem z konferencji, która została zorganizowana przez polskie przedsiębiorstwa i instytucje pozarządowe, związane z przedsiębiorcami produkującymi infrastrukturę drogową i oznakowanie. Podobnie jak w roku ubiegłym, miejscem konferencji był poligon doświadczalny Instytutu Badawczego Ochronnych Systemów w Inowrocławiu. W ramach konferencji przeprowadzona została seria pięciu prób zderzeniowych samochodów z drogowymi systemami ochronnymi, w tym zderzenie autokaru.

Słowa kluczowe

Próby zderzeniowe, zderzenia, bariery, latarnie, konferencja, „Polska wizja zero”.

Abstract

The article is a report from a conference which was organised by Polish businesses and NGOs linked with the production of road infrastructure and road signs. Just like last year, the venue for the conference was the experimental test site of the Research Institute for Protective Systems in Inowrocław. A series of five tests of collisions of vehicles with road protective systems – including a bus collision – were carried out during the conference.

Key Words

Crash tests, collisions, barriers, lamp posts, conference, “Polish vision zero”..