Paragraf na drodze 2/2014

Wykładnia prawa

Kazimierz J. Pawelec
Zasada „prędkości dostosowanej” w orzecznictwie Sądu Najwyższego
The “appropriate speed” principle in the jurisprudence of the Supreme Court

 Streszczenie
Autor, omawiając na tle orzecznictwa Sądu Najwyższego istotę powszechnie przyjętego określenia „prędkość bezpieczna”, proponuje zastąpić to pojęcie określeniem „prędkość dostosowana”.

Słowa kluczowe
Prędkość bezpieczna, „prędkość dostosowana”, ruch drogowy, orzecznictwo Sądu Najwyższego.

 Abstract
The author, discussing the essence of the generally accepted term “safe speed” against the background of Supreme Court jurisprudence (past rulings), proposes to replace this concept with the term “appropriate speed”.

Key Words
Safe speed, “appropriate speed”, road traffic, jurisprudence of the Supreme Court.


 Konrad A. Politowicz
„Turystyka egzaminacyjna” a zasady wydawania praw jazdy według ustawy o kierujących pojazdami
“Exam tourirsm” and the rules for issuing driving licences under the Act on Vehicle Drivers

 Streszczenie
Artykuł dotyczy problemu „turystyki egzaminacyjnej”, służącej uzyskiwaniu za granicą uprawnień do kierowania pojazdami przez obywateli polskich, w tym dotkniętych zakazem prowadzenia pojazdów, orzeczonym przez polski sąd, którzy następnie starają się wymienić wydane im za granicą prawo jazdy na polskie. Rozważania dotykają głównie płaszczyzny normatywnej – ustawy o kierujących pojazdami i Konwencji Wiedeńskiej – jednak w odwołaniu się do pragmatyki postępowań administracyjnych prowadzonych przez starostów powiatowych Autor poszukuje formuły spójnego współwystępowania regulacji zawartych w obu wspomnianych aktach prawnych. Konkluzja artykułu jest taka, że obowiązujące przepisy zapewniają właściwą realizację założeń gwarancyjnych i „szczelność” systemu prawa.

Słowa kluczowe
Zagraniczne prawo jazdy, wymiana praw jazdy, zatrzymanie prawa jazdy, zakaz prowadzenia pojazdów, Konwencja Wiedeńska.

 Abstract
The article concerns the issue of “exam tourism”: going abroad for the purpose of obtaining a driving licence by Polish citizens, including those who have had a driving ban imposed by a Polish court, who subsequently try to exchange the driving licence issued abroad for a Polish one. Deliberations mainly concern the normative plane – the Act on Vehicle Drivers and the Vienna Convention – but with reference to the pragmatics of administrative proceedings conducted by poviat starosts (≈ leaders of county councils). The author is looking for a formula for cohesive coexistence of regulations contained in the two mentioned legal acts. The conclusion of the article is such that the current regulations ensure correct implementation of guaranteed objectives and tightness of the legal system.

Key Words
Foreign driving licence, exchange of driving licences, confiscation of driving licence, driving ban, the Vienna Convention.


 Andrzej Skowron
Problematyka „środków działających podobnie do alkoholu” – po raz „enty” (część 1)
The issue of “agents acting similarly to alcohol” – for the umpteenth time (part 1)

 Streszczenie
Ustawodawca, dokonując nowelizacji przepisów art. 178a k.k. i art. 87 k.w., spowodował, że na nowo odżył problem granicy dzielącej przestępstwo od wykroczenia. Autor, przypominając losy regulacji penalizującej prowadzenie pojazdów pod wpływem alkoholu oraz innych depresantów, zwraca uwagę, że nie tylko nie doszło do rozwiązania problemu owej granicy, ale sytuację dodatkowo skomplikowało wprowadzenie znamienia opisującego środek o działaniu podobnym do tego, jakie wywołuje stan nietrzeźwości.

Słowa kluczowe
Środek odurzający, alkohol, przepisy art. 178a k.k. i art. 87 k.w., typ czynu zabronionego.

 Abstract
The legislature, by making amendments to provisions of Art. 178a Penal Code and Art. 87 Code of Petty Offences, has caused a recurrence of the issue of the dividing line separating a crime from a (petty) offence. The author, recalling the fate of the regulation penalising driving under the influence of alcohol and other depressants, draws attention to the fact that not only was no solution reached to the problem of that dividing line, but the situation was additionally complicated by the introduction of defining criteria concerning an agent acting similarly to an agent that induces a state of intoxication.

Key Words
Narcotic, alcohol, Art. 178a Penal Code, and Art. 87 Code of Petty Offences, type of illegal act.


 Paweł Zyśk
Elektroniczny system poboru opłat viaTOLL. Wadliwości wymiaru kar za uchybienia w uiszczaniu opłat za korzystanie z płatnych odcinków dróg krajowych. Propozycje zmian
Electronic toll collection system viaTOLL. Flawed system of penalties for infringements of payment of fees for the use of toll sections of national roads. Proposals for change

 Streszczenie
Treść artykułu obejmuje problematykę nadmiernie represyjnej odpowiedzialności kierującego pojazdem samochodowym za przejazd drogą krajową bez uiszczenia opłaty elektronicznej bądź za popełnienie któregoś z deliktów administracyjnych, wymienionych w art. 13k ustawy o drogach publicznych, a wynikającej z błędnej interpretacji powołanego przepisu. Przeanalizowana została procedura nakładania kary pieniężnej przez uprawnione organy, na przykładzie Głównego Inspektora Transportu Drogowego, oraz tryb odwoławczy od decyzji organu administracyjnego, nakładającej karę pieniężną. Zaprezentowana została próba analizy najistotniejszych poglądów orzecznictwa, przedstawicieli środowiska politycznego oraz innych organów w zakresie interpretacji przepisów prawa co do zasad i praktyki wymiaru kary pieniężnej za naruszenia w zakresie uiszczenia opłaty elektronicznej. Przytoczono i przeanalizowano również najistotniejsze z proponowanych zmian legislacyjnych w zakresie przepisów ustawy o drogach publicznych.

Słowa kluczowe
Elektroniczny system poboru opłat, viaTOLL, przejazd drogą krajową, art. 13k ustawy o drogach publicznych, opłata elektroniczna, kara pieniężna, wykroczenie, Główny Inspektor Transportu Drogowego.

 Abstract
The author looks at the issue of the excessively ‘repressive’ liability of a driver for driving on a national road without paying a fee electronically, or such liability for committing any of the (petty) traffic offences listed in Art. 13k of the Act on Public Roads, when resulting from a misinterpretation of the mentioned provision. The procedure for imposing a fine by authorised bodies – illustrated by the example of the Chief Inspector of Road Transport – has been analysed, as has the mode of appeal against a decision by an administrative body imposing a fine. An attempt has also been made to analyse the most important views of the judiciary, politicians and other bodies concerning interpretation of the law as to principles and practices of imposing fines for violations in the field of electronic payment. The most important of the proposed legislative changes concerning provisions of the Act on Public Roads have been quoted and analysed.

Key Words
Electronic toll collection system, viaTOLL, use of a national road, Art. 13k Public Roads Act, electronic fee, fine, petty offence, Chief Inspector of Road Transport.


 Z wokandy sądowej

Lech K. Paprzycki
Manewr obronny przed przejściem dla pieszych
Defensive manoeuvre before a pedestrian crossing

Streszczenie
Przedmiotem rozważań autora są trudności w faktycznej i prawnej ocenie przyczyn wypadku, polegającego na potrąceniu, w warunkach zimowych, pieszej przekraczającej jezdnię na zaśnieżonym przejściu dla pieszych, leżącym przy skrzyżowaniu, przez samochód, przecinający to skrzyżowanie na wprost. Omawiając okoliczności towarzyszące wypadkowi i przebieg postępowania karnego w tej sprawie, autor wskazuje na nie dość wnikliwe podejście do problemu, zarówno ze strony sądu, jak i powołanych biegłych. W komentarzu rozważa możliwości zastosowania przez kierowcę różnych manewrów obronnych.

Słowa kluczowe
Potrącenie pieszego, przejście, szczególna ostrożność.

 Abstract
The author deliberates on difficulties in carrying out a factual and legal assessment of the causes of an accident consisting in the knocking down – in  winter conditions – of a female pedestrian crossing a road on a snow-covered pedestrian crossing situated next to an intersection by a car that was driving straight ahead across the intersection. Discussing the circumstances surrounding the accident and the course of criminal proceedings in this matter, the author points to an insufficiently incisive approach to the problem, both on the part of the court and the appointed experts. In the commentary, he considers the possibilities of defensive manoeuvres by the driver.

Key Words
Hitting a pedestrian, pedestrian crossing, particular caution.


 Trybuna „Paragrafu”

Sławomir Pytel
Problem nietrzeźwości w opiniowaniu wypadków drogowych
The issue of intoxication in expert opinions on road traffic accidents

 Streszczenie
Przypominając, że Polska, pod względem śmiertelności i ciężkości obrażeń w wypadkach drogowych, plasuje się w Unii Europejskiej w pierwszej, negatywnej trójce  państw, zauważa, że polska Policja jako jedną z głównych przyczyn tego stanu rzeczy podaje częstą nietrzeźwość uczestników wypadków. Tymczasem, we wnioskach o ukaranie kierowanych przez funkcjonariuszy do sądów daje się zauważyć niekonsekwencję Policji, gdyż w wielu zdarzeniach pijany uczestnik ruchu nie jest wskazywany jako sprawca czy choćby współsprawca. Zdaniem autora, sytuacji tej po części winne jest środowisko ekspertów opiniujących zdarzenia drogowe. Zaskakująco często bowiem spotyka on opinie, zarówno prywatne, jak i biegłych sądowych, w których opiniujący wprost wskazuje, że stan nietrzeźwości nie miał wpływu na przebieg zdarzenia. Autor przypomina zatem aktualną wiedzę na temat wpływu alkoholu na sprawność kierujących pojazdami, w zakresie, który powinien być znany ekspertom opiniującym wypadki drogowe. Zdając sobie sprawę z tego, że dla niektórych Czytelników artykuł będzie głosem polemicznym, autor ma jednak nadzieję, iż będzie on znaczącym głosem w dy­skusji na temat standardów opiniowania – dyskusji, która toczy się w gronie Polskiego Stowarzyszenia Biegłych Sądowych ds. Wypadków Drogowych.

Słowa kluczowe
Wpływ alkoholu, zdarzenie drogowe, standardy opiniowania, nietrzeźwy sprawca, ekspert, opiniowanie zdarzeń drogowych.

 Abstract
Recalling that Poland is in the top negative trio of countries in the European Union in terms of mortality and severity of injuries in road traffic accidents, the author notes that the Polish police cite – as one of the main causes of this state of affairs – the frequent intoxication of road traffic participants. However, in applications for punishment submitted by police officers to courts, the inconsistency of the Police is noticeable, since in many incidents the drunk road user is not indicated as the perpetrator or even co-perpetrator. In the opinion of the author, the responsibility for this state of affairs lies partly with the milieu of experts opining on road incidents. For he surprisingly often encounters opinions, given both in private and as part of expert opinions, in which the opiner directly indicates that the state of intoxication did not have an influence on the course of the accident. So the author then recalls current knowledge on the subject of the influence of alcohol on the performance of drivers, in an area which should be known to experts opining on road accidents. The author realizes that some readers will see this as a polemical article, but he still hopes that it will be a significant voice in the discussion on standards of expert witnessing – a discussion that is taking place in the milieu of the Polish Association of Forensic Road Accident Investigators.

Key Words
The influence of alcohol, traffic incident, standards of expert witnessing, intoxicated perpetrator, expert, expert opinions on road accidents.


 Informacje

Informacja dla autorów
Procedura recenzowania
Informacja dla prenumeratorów