Paragraf na drodze 3/2015

Wykładnia prawa

Dorota Mieczkowska

Zakaz prowadzenia pojazdów orzekany tytułem środka probacyjnego

Driving ban adjudicated as a probation measure

Streszczenie

W artykule omówiono problematykę zakazu prowadzenia pojazdów, orzekanego na podstawie art. 67 § 3 Kodeksu karnego. Środek ten wyróżnia się tym, że zawsze pozostaje fakultatywny i może być orzekany jedynie na okres do 2 lat. Dotyczy spraw o określone przestępstwa komunikacyjne, popełniane przez sprawców, będących osobami uczestniczącymi w ruchu. Niestosowanie się do orzeczonego zakazu w okresie próby może zostać uznane za „rażące naruszenie porządku prawnego” i doprowadzić, zgodnie z art. 68 § 2 k.k., do podjęcia warunkowo umorzonego postępowania. Kwestią budzącą kontrowersje jest prawny charakter zakazu prowadzenia pojazdów w przypadku warunkowego umorzenia postępowania. Autorka stoi na stanowisku, że zakaz prowadzenia pojazdów, o którym mowa w art. 67 § 3 k.k., stanowi środek probacyjny, związany z poddaniem sprawcy próbie.

Słowa kluczowe

Warunkowe umorzenie postępowania, zakaz prowadzenia pojazdów, art. 67 § 3 k.k., przestępstwo komunikacyjne, środek probacyjny.

Abstract

The article presents the driving ban adjudicated on the basis of Art. 67 § 3 Penal Code. This measure is distinguished by the fact that it is always optional, and can be adjudicated only for two years. It concerns the cases of specific traffic offence, committed by perpetrators who are involved in the traffic. Failure to comply with the ban decreed in the period of probation can be regarded as a “flagrant violation of law” and bring, in accordance with Art. 68 § 2 Penal Code, conditionally discharged procedure. The matter of controversy is the nature of the legal ban on driving with a conditional discharge. In the author’s opinion the ban on driving, referred to in Art. 67 § 3 Penal Code, is a probation measure associated with submission to probation.

Key Words

Conditional discontinuance of proceedings, driving ban, Art. 67 § 3 Penal Code, traffic offence, probation measure.


Karol Pachnik

Biegli sądowi w doktrynie i orzecznictwie

Court witness experts in doctrine and judicature

Streszczenie

Celem artykułu jest scharakteryzowanie instytucji biegłych sądowych, w kształcie nadanym jej przez orzecznictwo sądów polskich i doktrynę, oraz wskazanie zmian, które zajdą w kontekście nowelizacji Kodeksu postępowania karnego. Na podstawie przeprowadzonych przez siebie badań, obejmujących studia nad orzecznictwem Sądu Najwyższego, Trybunału Konstytucyjnego oraz sądów powszechnych, autor dokonuje przeglądu poglądów judykatury. Z badań tych wynika, że instytucja biegłych, mimo że nie posiada kompleksowej, instytucjonalnej regulacji prawnej, została w sposób nieomal zupełny scharakteryzowana w orzecznictwie sądów. Dzięki wskazaniom orzecznictwa opisanym w artykule wiadomo, kiedy może i powinno dochodzić do udziału biegłych w procesie, jakie wymagania im się stawia, co może być przedmiotem opinii, a także, kiedy opinia biegłego jest wadliwa i w jaki sposób się ją weryfikuje. Istotne miejsce zajmuje ocena tzw. opinii prywatnej, której stosowanie jako dowodu w polskim procesie karnym stanie się proceduralnie możliwe od dnia 1 lipca 2015 r.

Słowa kluczowe

Biegli, opinia biegłego, zakres i przedmiot opinii, orzecznictwo.

Abstract

The main point of the article is to characterise the institution of witness expert, based on the Polish judicial decisions and doctrine and to indicate changes that will take place in the Code of Criminal Procedure amendment. Based on his research covering the decisions of the Supreme Court, Constitutional Tribunal and common courts of law, the author performs a review of the ideas of the judicature. From the research it follows that although the institution of witness expert does not have full law regulation, it has been characterized nearly completely in the courts’ decisions. On the basis of the cases presented in the article it is clear when an expert witness can and should take part in trial, what requirements they must meet, what can be the main subject of the expert’s opinion, also when the expert’s opinion is defective and how it can be verified. The evaluation of the so-called private opinion, which can be used as evidence in the Polish criminal procedure procedurally from July 1st 2015, plays an important role.

Key Words

Court experts, expert’s opinion, range and scope of opinion, judicature.


Andrzej Skowron

Roma locuta, causa finita? Wokół uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 30 września 2014 r., sygn. I KZP 16/14, w sprawie uprawnień oskarżycielskich straży gminnej (miejskiej)

Roma locuta, causa finita? On the resolution by a team of seven judges at the Supreme Court of 30 September 2014, Ref. I KZP 16/14, in the matter of prosecutorial powers of the municipal (city) guard

Streszczenie

Autor, zwracając uwagę na podjętą przez Sąd Najwyższy uchwałę, która została wpisana do księgi zasad prawnych, zastanawia się nad konsekwencjami zajętego przez Sąd następującego stanowiska: ,,Na podstawie przepisu art. 17 § 3 ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. – Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz. U. z 2013 r., poz. 395 ze zm.), w brzmieniu po nowelizacji dokonanej ustawą z dnia 29 października 2010 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 225, poz.1466), straży gminnej (miejskiej) przysługują uprawnienia oskarżyciela publicznego w sprawach o wykroczenia z art. 96 § 3 k.w.” (podkr. red.). Równocześnie autor wyraża obawę, czy rzeczywiście uchwała ta przecina spór wokół uprawnień organów wymienionych w art. 17 § 3 Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia do występowania w charakterze oskarżyciela publicznego.

Słowa kluczowe

Uchwała Sądu Najwyższego, zasada prawna, straże gminne (miejskie), przepis art. 17 § 3 Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia, art. 96 § 3 Kodeksu wykroczeń, zakres uprawnień z art. 78 ust. 4 ustawy – Prawo o ruchu drogowym.

Abstract

The author, drawing attention to the resolution adopted by the Supreme Court, which was entered into the rules of law register, reflects on the consequences of the following position taken by the Court: “On the basis of Art. 17 § 3 of the Act of 24 August 2001 – the Petty Offences Procedure Code (Journal of Laws of 2013, item 395 as amended), as amended by the Act of 29 October 2010 on amending the Road Traffic Act and certain other acts (Journal of Laws No. 225, item1466), the municipal (city) guard is entitled to public prosecutorial powers in cases of petty offences under Art. 96 § 3 Code of Petty Offences” (underlining added). At the same time, the author is concerned as to whether this resolution really ends the dispute over the powers of bodies mentioned in Art. 17 § 3 Petty Offences Procedure Code to act as a public prosecutor.

Key Words

Resolution of the Supreme Court, legal principle, municipal (city) guard, Art. 17 § 3 Petty Offences Procedure Code, Art. 96 § 3 Code of Petty Offences, the range of powers from Art. 78 section 4 of the Road Traffic Act.


Z wokandy sądowej

Lech K. Paprzycki

Kto kogo wyprzedzał? Wątpliwości zawsze na korzyść oskarżonego

Who was overtaking whom? The accused always given the benefit of the doubt

Streszczenie

Opisywana sprawa dotyczy wypadku, w którym jeden z uczestników, występujący w sprawie jako pokrzywdzony, przodem swego samochodu uderzył w tył samochodu kierowanego przez kobietę, która została o sprawstwo tego wypadku oskarżona i skazana, a następnie uniewinniona. W efekcie zaistniałej kolizji oboje kierowcy utracili panowanie nad pojazdami, które, ruchem niekontrolowanym, wypadły poza drogę i uległy poważnym uszkodzeniom. W sprawie nie było wątpliwości, że do wypadku doszło podczas manewru wyprzedzania, natomiast istniały wątpliwości co do tego, które z dwojga uczestników ów manewr podjęło i nieprawidłowo realizowało. Omawiając przebieg postępowania, autor wskazuje na błędy w analizie materiału dowodowego popełnione przez jednego z biegłych, a także przez organy procesowe pierwszej instancji.

Słowa kluczowe

Wyprzedzanie, najechanie od tyłu, utrata panowania, wypadek, wątpliwości dowodowe, in dubio pro reo.

Abstract

The described case concerns an accident in which one of the participants – the victim in the case – hit the back of a car driven by a woman with the front of his car. The woman was accused and convicted as the perpetrator of this accident and then acquitted. As a result of the collision, both drivers lost control of their vehicles, which – in uncontrolled motion – went off the road and were seriously damaged. In the case, there was no doubt that the accident occurred during an overtaking manoeuvre, but there were doubts as to which of the two participants in that manoeuvre undertook and incorrectly carried out actions. In discussing the course of the procedure, the author indicates mistakes in the analysis of the evidential material committed by one of the experts, and also by the judicial bodies of first instance.

Key Words

Overtaking, hit from behind, loss of control, accident, evidential doubts, in dubio pro reo..


Materiały szkoleniowe

Adam Reza, Jerzy Wolwowicz

Badanie stanu technicznego pojazdów na potrzeby organów procesowych

Inspecting the technical state of vehicles for the needs of judicial bodies

Streszczenie

W artykule przedstawiono podstawowe wymagania dotyczące badania stanu technicznego pojazdów, wykonywanego na zlecenie organów procesowych. Inspiracją do napisania artykułu były występujące w praktyce, niestety liczne, opinie, znacznie odbiegające in minus od akceptowalnego poziomu. Artykuł ten powstał na bazie opinii jednego ze współautorów artykułu, inż. Jerzego Wolwowicza.

Słowa kluczowe

Badanie stanu technicznego, dokumentacja fotograficzna, opóźnienie hamowania.

Abstract

The article presents the basic requirements concerning inspection of the technical state of vehicles, performed at the behest of judicial bodies. The article was ‘inspired’ by – unfortunately numerous – expert opinions that were significantly below the acceptable level. This article is based on the expert opinion of one of the co-authors of the article, Jerzy Wolwowicz.

Key Words

Inspection of technical state, photographic documentation, deceleration.


Trybuna „Paragrafu”

Ryszard Zahorski

Logika działania gatunku homo sapiens i jej znaczenie w procesie myślenia. Artykuł polemiczno-dydaktyczny

The logic behind the actions of member of the species Homo sapiens and its significance in the process of thinking. A polemical didactic article

Streszczenie

Artykuł jest polemiką autora z tekstem R. A. Stefańskiego pt. Bezpieczny odstęp między pojazdami, zamieszczonym w numerze 12/2014 „Paragrafu na Drodze”, w którym to artykule autor m.in. polemizuje z poglądem R. Zahorskiego, wyrażonym w artykule pt. Hamować gwałtownie, czy uderzyć w zagradzający drogę inny pojazd?, zamieszczonym w numerze 7/2014 „Paragrafu na Drodze”. Istotą sporu jest kontestowana przez R. A. Stefańskiego teza R. Zahorskiego, że kierujący miejskimi środkami komunikacji publicznej mają obowiązek utrzymywać odstęp od poprzedzającego pojazdu większy niż kierujący innymi pojazdami oraz że ponoszą oni odpowiedzialność za ewentualne obrażenia przewożonych pasażerów, powstałe na skutek intensywnego haŹmowania, bez względu na to, jaka była przyczyna takiego hamowania.

Słowa kluczowe

Hierarchia wartości dóbr, bezpieczeństwo ruchu, logika przepisów.

Abstract

The article is a polemic by R. Zahorski against a paper by R. A. Stefański entitled ‘A safe distance between vehicles’, published in issue 12/2014 of ‘Paragraf na Drodze’. In the latter article, R. A. Stefański, amongst other things, took issue with R. Zahorski’s view, expressed in the article entitled ‘Should you brake suddenly or collide into another vehicle in your path?’ published in Issue 7/2014 of ‘Paragraf na Drodze’. The essence of the dispute is R. Zahorski’s thesis – contested by R. A. Stefański – that urban public transport drivers are required to maintain a distance from the preceding vehicle that is greater than that maintained by drivers of other vehicles, and also that they are responsible for any injuries to transported passengers that have arisen as a result of intensive braking, regardless of the cause of such braking.

Key Words

Hierarchy of values of goods, traffic safety, logic of regulations.